مجتمع های تولیدی؛ سنگ‌بنای یک محله قدیمی‌تهران | ردپای کارگردان معروف و سازنده فیلم محمدرسول‌الله(ص) در جنوب شهر
تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۳۶۱۱۳
همشهری آنلاین - مریم قاسمی: در گزارش دفتر توسعه محله تولیددارو که توسط کارشناسان اجتماعی با تحقیقات میدانی از افراد بومی و منابع مکتوب تاریخی گردآوری شده، اینگونه آمده است: «در دهه ٢٠ زمین‌های پایین‌دست محله مهرآبادجنوبی به «املاک نظام‌مافی» معروف و جزو املاک و متعلقات بانویی نیکوکار به نام «زهرا نظام‌مافی فرمانفرمائیان» بوده که در دوران حیاتش مدارسی در این محدوده بنا کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
بانو «زهرا نظام‌مافی» همسر «عبدالحسین میرزا فرمانفرما» بود که در سال ۱۳۵۹ فوت کرده است. این موضوع نیز در کتاب «میراث جاویدان» بیان شده است. ابتدا عمده زمین‌های این محله برای‌کشاورزی و سبزی‌کاری استفاده می‌شدند؛ دلیلش این بود که این محله به سبب دوری از شهر و وجود نداشتن امکانات شهری، به‌صورت حاشیه‌نشینی و حلبی‌آباد شکل گرفت، اما پس از مدتی با توجه به قرار گرفتنش در محدوده شهر و ایجاد و گسترش امکانات در این محدوده، شکلی مدرن و شهری به خود گرفت.
تاسیس مجموعه‌کارخانه‌های تولیدیبیشک شکل‌گیری محله تولیددارو، ریشه‌ای تولیدی داشته است. «اکبر محمدزاده» از افراد قدیمی این محله به حدود ۶ دهه قبل اشاره می‌کند و می‌گوید: «حوالی سال ۱۳۳۲ مجتمع کارخانه‌ای تولیددارو را که شامل کارخانه‌های ایران‌دارو، کیوان، تولیددارو و تکنو صنایع می‌شد در این محله راه‌اندازی کردند. همین کارخانه‌ها باعث استقرار کارگران و کارمندان این صنایع در اطراف مجتمع تولیدی - صنعتی شد و هسته اولیه محله تولیددارو به وجود آمد.»
ناگفته پیداست که علت اصلی نامگذاری این محله هم همین کارخانه‌ها بوده. در دهه۴۰ هنوز زمین‌های بایر و بزرگ زیادی در این محدوده وجود داشت. «غلامرضا یاوری»، یکی از افراد قدیمی و بازنشسته آموزش‌وپرورش، در این باره می‌گوید: «وجود زمین‌های بایر در این محدوده باعث شد تا دولت وقت در بلوار معلم فعلی، مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای دختران و پسران را برای آموزش مهارت‌های شغلی تاسیس کند. البته ساخت‌وسازهای دولتی این محله به همین‌جا ختم نشد و دولت در کنار مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای، مرکز تحقیقات و بهداشت محیط کار وابسته به وزارت کار را در سال ۱۳۴۸ ساخت و افتتاح کرد.»
اگر گذرتان به خیابان تختی منطقه١٨ افتاده باشد، بدانید که اینجا اولین خیابان محله تولیددارو است و پس از آن خیابان یادگار ایجاد شده است. «هاشم مولایی»، از قدیمی‌های محله، می‌گوید: «اولین خیابان‌ها و معابر شهری که در این محله ساخته شد خیابان‌های ٢٠متری تختی و یادگار (تولیددارو سابق) بوده و سایر معابر بر اساس این خیابان‌ها شکل گرفتند.»
به هر حال می‌توان نتیجه گرفت که مجتمع‌های کارخانه‌ای تولیددارو، اولین و مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری این محله بوده‌اند و با توجه به تاثیراتی که در تمام این مدت بر این محله داشته‌اند به‌عنوان سمبل و نماد محلی از آن نام برده می‌شود. در ضمن مسئولان این مجتمع‌های دارویی نیز سعی کرده‌اند تاثیرهای مثبتی در شکل‌گیری و ساماندهی محدوده محله تولیددارو داشته باشند؛ از مهم‌ترین این اقدامات می‌توان به واگذاری قطعه‌زمینی در کنار این مجتمع به شهرداری منطقه١٨ برای ساخت بوستان و کتابخانه ١۵ خرداد شاره کرد.
ردپای یک کارگردان معروف در تولیدداروشاید برایتان جالب باشد که «مجید مجیدی»، کارگردان مشهور ایرانی و سازنده فیلم «محمد رسول‌الله (ص)»، بچه محله تولیددارو بوده و سال‌ها در این نقطه از شهر زندگی کرده است. البته چهره‌های شناخته‌شده این محله فقط به این فیلمساز محدود نمی‌شود. محله تولیددارو قبل از انقلاب اسلامی شکل گرفت، اما تحولات اجتماعی تاریخ معاصر ایران، به‌خصوص در زمان حکومت پهلوی، تاثیرات زیادی در وضعیت این محله نداشت. اما به جرات می‌توان گفت که با وقوع انقلاب اسلامی و گسترش و توجه به فعالیت‌های فرهنگی و هنری در دهه ۶۰، توجه ویژه‌ای در منطقه١٨، به طور عام، و در این محدوده، به شکل خاص، به مقوله فرهنگ و هنر شده است. نتیجه این توجه و اهتمام، پرورش و شکوفایی استعدادها و شخصیت‌های فرهنگی و هنری همچون «جعفر دهقان»، «اکبر منصور فلاح»، «امیر تاجیک» و خیلی‌های دیگر شد.
شرح عکس: نمایی از دیوار مجتمع‌های صنعتی تولیددارو مزین به تصویر شهدا
محله‌ای‌که برای مهاجران جاذبه فراوان داردمحله تولیددارو به دلیل جذب نیروی انسانی توسط کارخانه تولیددارو، مقصد و ماوای گروه‌ها و مهاجران از همه مناطق ایران و حتی شهر تهران شد. به همین دلیل، این محله قدیمی منطقه١٨ برخلاف محله‌های دیگر از منظر هویت اجتماعی و قومی دارای بافت یکسانی نیست. البته وجود کارخانه و تاثیرهای مستقیم و غیرمستقیم آن و نیز مرغوبیت املاک محله نسبت به محله‌های مجاور، باعث شده که این محدوده از هویت فرهنگی و اجتماعی متفاوتی در جنوب شهر برخوردار باشد.
محله تولیددارو از سمت شمال به وسیله خط راه‌آهن تهران-تبریز و خیابان ۴۵متری زرند و از سمت شرق با بزرگراه آیت‌الله سعیدی محصور شده است. این ۲ معبر باعث شده که کانال‌های ورودی و خروجی محله محدود شود. در ضمن از سمت شمال محله نیز تنها خیابان تختی، در تقاطع باغ‌راه حضرت فاطمه (س)، معبر اصلی ورودی محله از طرف منطقه ۹ تهران محسوب می‌شود.
کد خبر 742565 برچسب‌ها محله همشهری آنلاین پهلوی مجله قلعه‌های تاریخی تهران تختی تهران قدیم تاریخ - بافت تاریخی منطقه ۱۸ مجید مجیدی تاریخ عمومی ایران بوستان ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محله همشهری آنلاین پهلوی تهران تختی تهران قدیم تاریخ بافت تاریخی منطقه ۱۸ مجید مجیدی تاریخ عمومی ایران بوستان ایران کارخانه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۳۶۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آتش‌سوزی گسترده یک کارگاه ۲۰۰۰ متری در جنوب تهران
ظهر امروز یک مورد آتش‌سوزی در شهرک صنعتی شمس آباد به آتش نشانی این محدوده اطلاع داده شد که درپی آن چندین دستگاه خودروی آتش‌نشانی به همراه تانکر آب به محل اعزام شدند. همچنین با توجه به اینکه این محدوده از خارج از حوزه استحفاظی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران قرار دارد، یک ایستگاه کمکی به همراه تجهیزات نیز از تهران به این محل اعزام شد.
درپی این حریق دود زیادی به آسمان بلند شده به‌طوریکه تا شعاع چندکیلومتری از محل وقوع نیز قابل رویت است. در حال حاضر عوامل آتش‌نشانی در حال عملیات اطفاء حریق در این محل هستند و گزارش و اخبار بیشتری از جزئیات این حادثه اعلام نشده است.
ظهر امروز یک مورد آتش‌سوزی در شهرک صنعتی شمس آباد به آتش نشانی این محدوده اطلاع داده شد که درپی آن چندین دستگاه خودروی آتش‌نشانی به همراه تانکر آب به محل اعزام شدند. همچنین با توجه به اینکه این محدوده از خارج از حوزه استحفاظی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران قرار دارد، یک ایستگاه کمکی به همراه تجهیزات نیز از تهران به این محل اعزام شد.
درپی این حریق دود زیادی به آسمان بلند شده به‌طوریکه تا شعاع چندکیلومتری از محل وقوع نیز قابل رویت است. در حال حاضر عوامل آتش‌نشانی در حال عملیات اطفاء حریق در این محل هستند و گزارش و اخبار بیشتری از جزئیات این حادثه اعلام نشده است.
۱۵:۰۰ - در همین راستا سید جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران جزئیاتی بیشتر از این حادثه را اعلام کرد گفت: وقوع این حادثه در ساعت ۱۳:۵۷ ظهر امروز به سامانه ۱۲۵ اطلاع داده شد که با توجه به اینکه این محدوده در خارج از حوزه استحفاظی آتش‌نشانی تهران قرار داشت، معاون عملیات و ستاد فرماندهی اقدام به هماهنگی با آتش‌نشانی این محدوده کرده و در نهایت مقرر شد تا یک ایستگاه به همراه تانکر آب به عنوان نیروی کمکی به محل اعزام شود.
ملکی با بیان اینکه عوامل آتش نشانی شهرک صنعتی شمس‌آباد، شهرک‌های صنعتی مجاور، آتش‌نشانی باقرشهر و ... در محل حضور داشتند، گفت: آتش نشانان تهرانی نیز در محل حاضرشده و مشاهده کردند که حریق در یک کارخانه ۲۰۰۰ متر مربعی تولید مبلمان پلیمری رخ داده و شعله‌های آتش بیش از ۶۰ درصد این فضا را دربرگرفته است. همچنین داخل این کارگاه مملو از تینر، مواد نفتی و ... بود که همین موضوع نیز سبب گسترش سریع آتش و دود غلیط برخاسته از آن شده بود.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با بیان اینکه درپی شدت حریق بخش‌هایی از سقف‌ها نیز تخریب شده بود، گفـت: در مجاورت این محل یک کارگاه تولید مواد پتروشیمی قرار داشت که احتمال سرایت شعله‌های آتش به آن وجود داشت. در همین راستا نیز آتش‌نشانان از چند جهت وارد عمل شدند تا هم شعله‌های آتش را مهار کنند و هم از سرایت آن به اماکن دیگر جلوگیری کنند.
وی با بیان اینکه با اقدامات انجام شده در حال حاضر از گسترش آتش جلوگیری شده است، گفت: شعله‌های آتش مهار شده اما خاموش نشده و آتش‌نشانان همچنان در حال اطفاء آن هستند. به‌نظر می‌رسد که طی چند ساعت آینده آتش به‌طورکامل خاموش شده و عملیات لکه‌گیری هم انجام شود.
به گفته ملکی این حادثه گرچه خسارت مالی بالایی برجای گذاشته اما تاکنون گزارشی از خسارت جانی ناشی از آن مخابره نشده است.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حوادث و انتظامی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»